Pepita Jiménez

Pepita Jiménez – debiutancka powieść hiszpańskiego pisarza Juana Valery, po raz pierwszy wydana w 1874 roku.

Fabuła

Akcja powieści toczy się w małej miejscowości andaluzyjskiej w XIX wieku. Luis de Vargas, młody seminarzysta, powraca do rodzinnej wioski po studiach w wielkim mieście. Będąc absolwentem seminarium a ponadto synem kacyka wzbudza podziw i uznanie mieszkańców wioski. Znajome kobiety pragną się nim zajmować i uznają go za świętego. W czasie pobytu w wiosce, młodzieniec pewny swego powołania pragnie skupić się na dalszym rozwoju duchowym i przygotowaniu się do kapłaństwa. Z drugiej jednak strony jego ojciec dba o to, by chłopak poznał również rozrywki jakie oferuje tutejsze życie. Luis początkowo niechętnie uczy się zwyczajów i krytykuje zacofanie wiejskiej ludności. Zachowanie prostych ludzi razi młodzieńca, który powrócił ze studiów. Z biegiem czasu docenia jednak niektóre umiejętności, jakie posiada to społeczeństwo, przekonuje się do nich i pragnie im dorównać. Najsilniejszym przeżyciem dla Luisa jest poznanie młodej wdowy Pepity Jiménez, która cieszy się szacunkiem i pochlebnymi opiniami w całej wsi. Jest to piękna dziewczyna, która została wydana za mąż za starszego człowieka z polecenia swojej matki. Posłuszna i pełna pokory Pepita godzi się z losem i wiernie opiekuje swoim mężem aż do jego śmierci. Po zostaniu wdową toczy pełne skromności i dobra życie. Od momentu poznania się Luisa i Pepity, dziewczyna wywiera wielki wrażenie na młodym człowieku, który wcześniej przebywał w samotności otaczając się książkami. Luis towarzyszy Pepicie w codziennych spacerach i spotkaniach towarzyskich. Stopniowo para poznaje się i zakochuje w sobie. Początkowo Luis broni się przed tym uczuciem, pragnąc zachować wierność zasadom, które przyjął w życiu. Chce również być pokorny wobec ojca, któremu wcześniej spodobała się młoda Pepita i który planował prosić dziewczynę o rękę. Po wielkiej walce wewnętrznej, rozterkach między wyborem drogi życiowej, miłość i naturalna chęć bycia szczęśliwym zwyciężają. Luis przyznaje przed samym sobą i ojcem, że pragnie być z Pepitą. Ojciec Luisa, mimo że sam pragnął poślubić Pepitę, zaskakująco godzi się z tym, że dziewczyna wybrała jego młodego syna i cieszy się z ich szczęścia.

Cechy i przesłanie utworu

Pepita Jiménez jest to realistyczna powieść składająca z wprowadzenia przez autora  (Nescit labi virtus), pierwszej i trzeciej części epistolarnej oraz drugiej narracyjnej. Z lekką ironią autor ukazuje wyidealizowaną wizję ówczesnego społeczeństwa wraz z barwnymi opisami przyrody i bogatym przedstawieniem zwyczajów życia codziennego w Andaluzji. W powieści autor dokonuje obserwacji rozwoju psychologicznego postaci, przedstawiając nam bogatą analizę uczuć i przemyśleń bohaterów. W czasie całego pobytu główny bohater pisze regularnie listy do swojego wuja, w których możemy zaobserwować stopniowy rozwój, dylematy aż w końcu wyzwolenie głównego bohatera i pogodzenie się z powołaniem do zwyczajnej ludzkiej miłości. Jest to wielka próba utrzymania zasad religijnych w walce z pasją, młodością i ludzkimi odruchami poszukiwania szczęścia. Poprzez listy pisane przez bohatera pisarz wychwala przyrodę tego regionu, zwyczaje i tradycje ludności andaluzyjskiej.

Opinie krytyków

Powieść po wydaniu została oceniona przez niektórych krytyków jako niemoralna, jednak styl pisania jest wyjątkowo subtelny, przyjemny często też żartobliwy przez co książka osiągnęła wielki sukces w Hiszpanii i następnie została przetłumaczona na 10 języków. Tematy poruszane przez autora mogą wydać się przyziemne, akcja prosta i krótka jednak przybliżenie obrazu Andaluzji poprzez opisy natury oraz analiza psychologiczna bohatera ukazują prawdziwy talent i kunszt pisarza.

Bibliografia

• Margarita ALMELA: “Introducción” en: J. Valera, Obras completas I. Madrid: Turner Libros S.A, 1995.
• Carlos ALVAR: Breve historia de la literatura española. MAINER Jose, NAVARRO Rosa. Madrid: Alianza Editorial, 2011.
• Beata BACZYŃSKA: Historia literatury hiszpańskiej. Warszawa: PWN, 2014.
• Escuedro BAQUERO: Cervantes y cuatro autores del siglo XIX. Murcia: Universidad de Murcia, 1989.
• Juan Ignacio FERRERAS: La novela en el siglo XIX (desde 1868). Madrid: Taurus Edciones, 1990.

Linki zewnętrzne

• Wydania utworu w bibliotece Polona